Czy piliście już wino okrajkowe?

Czy wiecie czym jest wino okrajkowe? Czy wiecie, że być może kosztowaliście kiedyś takiego wina? Jeśli nie jesteście pewni – warto zapoznać się z pewnym zapomnianym określeniem wina.

Wino okrajkowe, to jedna z anachronicznych już nazw, jakim określano polskie wino. Anachronizm to podwójny, bo po pierwsze samo słowo od dawna już nie jest używane. Po drugie dziś wiele win Polskich nie ma już cech typowych dla win okrajkowych. W nieodległej jednak jeszcze przeszłości (rzędu mniej niż dekady) taki charakter nosiła duża część polskich win.

Słowo o słownictwie

Interesujący przykład, wyjaśniający znaczenie pojęcia „wino okrajkowe” znajdziemy w numerze czasopisma  Tygodnik Rolniczy i Przemysłowy, wydawanego we Lwowie przez Adama Kasperowskiego. Nieznany autor tak pesymistycznie patrzył na przyszłość polskiego winiarstwa ( NB. kiedyś wrócimy jeszcze do tej krytyki):

Anonimowy autor użył interesującego określenia wina, które było popularne w słowniku znawców wina już za czasów saskich, a w XIX wieku było wciąż dobrze zrozumiałe. Choć i dziś słowo „okrajkowy” bywa używane przez botaników w technicznym znaczeniu tego słowa na określenie pasów granicznych siedlisk (np. w leśnictwie), to w świecie wina określenie to już od dawna nie funkcjonuje.

Podejście naukowe…

Okrajkowe wino odnosiło się pierwotnie do okrajkowych siedlisk winorośli, czyli ulokowanych na granicy (północnej) występowania tej rośliny.

W takim znaczeniu używał tego pojęcia Wincenty Pol w swych niegdyś głośnych wykładach opublikowanych w 1851 roku:

 

Określenie „okrajkowy” znaczyło, że winorośl rosła w niezbyt sprzyjających warunkach, dostarczała kwaśnych jagód, z których powstawało wino bardzo niskiej jakości, zwane właśnie winem okrajkowym.

To jednak nie wszystkie sposoby użycia określenia „okrajkowy” w kontekście wina. Więcej o innych, tym razem negatywnych, określeniach niebawem!